Liczby po francusku
Liczby to jedno z pierwszych zagadnień, które poznaje każdy, kto uczy się nowego języka. Znajduje to swoje uzasadnienie, bowiem są one niezbędne w codziennym życiu i rozmowie. Tworzenie liczb w języku francuskim to temat bardzo ciekawy – pełen zasad i wyjątków, z którymi należy się zapoznać, by płynnie nim władać. Zastanawiasz się, od czego zacząć naukę liczb po francusku? Zapoznaj się z naszym krótkim przewodnikiem!
Liczebniki główne po francusku – ogólne pojęcia i zasady
Jeśli interesujesz się językiem Moliera, jedną z pierwszych rzeczy, których musisz się nauczyć, są liczby po francusku. Wymowa, pisownia czy zasady ich tworzenia – to podstawa, bez której swobodna komunikacja w jakimkolwiek języku nie będzie możliwa. Liczenie po francusku na początku może wydawać się trochę skomplikowane. Dlatego najlepiej zacząć od zupełnych podstaw, czyli od samego słowniczka związanego z liczbami.
Oto kilka słówek i wyrażeń, które mogą okazać się przydatne:
-
un nombre – liczba,
-
un chiffre – cyfra,
-
un nombre à 3 chiffres – liczba trzycyfrowa,
-
les chiffres pairs/impairs – liczby parzyste/nieparzyste,
-
écrire un nombre en chiffres/en lettres – napisać liczbę cyframi/słownie,
-
calculer = compter – liczyć,
-
compter de tête – liczyć w pamięci.
Ważna jest także znajomość głównych zasad określających tworzenie i używanie liczb w zdaniach. Poniżej znajdziesz kilka najistotniejszych reguł, które warto mieć na uwadze przed przystąpieniem do właściwej nauki cyfr.
-
Liczby w języku francuskim znajdują się zawsze przed rzeczownikiem.
-
Po rzeczowniku występują liczebniki oznaczające kolejność (np. Louis XIV).
-
Liczby w języku francuskim są niezmienne, a więc ich pisownia nie ulega zmianie – wyjątek stanowi 1 (un/une) oraz liczby, które zawierają 1.
-
Wszystkie liczby mniejsze od 100 (wszystkie liczebniki złożone) zapisuje się, używając myślnika. Wyjątkiem są liczby zawierające cząstkę et.
Liczby po francusku – pisownia i wymowa
Język francuski jest uważany przez Polaków za trudny ze względu na specyficzną pisownię i fonetykę. Poszczególne wyrazy wymawia się po francusku zupełnie inaczej, niż zapisuje, przez co opanowanie odpowiedniej artykulacji może być kłopotliwe, szczególnie na początku nauki. Nie inaczej rzecz ma się z liczbami. Poniżej zamieszczamy krótką tabelę, która pokazuje, jak prezentują się liczebniki francuskie – fonetycznie i pod względem pisowni (1-100).
0 - zero
1 - un/une [ę]
2 - deux [de]
3 - trois [trła]
4 - quatre [katr]
5 - cinq [sęk]
6 - six [sis]
7 - sept [set]
8 - huit [łit]
9 - neuf [nef]
10 - dix [dis]
11 - onze [ąz]
12 - douze [duz]
13 - treize [trez]
14 - quatorze [katorz]
15 - quinze [kęz]
16 - seize [sez]
17 - dix-sept [dis set]
18 - dix-huit [dis łit]
19 - dix-neuf [dis nef]
20 - vingt [wę]
30 - trente [trąt]
40 - quarante [karąt]
50 - cinquante [sękąt]
60 - soixante [słasąt]
70 - soixante-dix [słasąt dis]
80 - quatre-vingt [katr węt]
90 - quatre-vingt-dix [katr węt dis]
100 - cent [są]
Liczby od 21 do 69 tworzymy tak samo, jak w języku polskim, np.:
32 – trente-deux,
44 – quarante-quatre.
Wyjątkiem są liczebniki zakończone na 1, które tworzymy przy użyciu spójnika et:
21 – vingt et un,
31 – trente et un,
41 – quarante et un,
51 – cinquante et un,
61 – soixante et un,
71 – soixante et onze (60 + 11).
Inna wymowa dotyczy:
81 – quatre-vingt-un (4 x 20 + 1),
91 – quatre-vingt-onze (4 x 20 + 11).
Tworzenie liczebników porządkowych po francusku – zasady
Liczebniki porządkowe w języku francuskim tworzy się, dodając do liczebnika głównego cząstkę <ième>. Dla przykładu:
-
deux – deuxième,
-
cent – centième,
-
mille – millième.
Wyjątek stanowi jedynka, ponieważ słowo pierwszy/pierwsza to po prostu premier – première. Słowo drugi/druga w języku francuskim jest natomiast określane na dwa sposoby:
-
jako deuxième, które oznacza drugą rzecz lub osobę, kiedy w zbiorze istnieje więcej elementów niż 2,
-
jako second(e)/segond, które oznacza drugą rzecz lub osobę, kiedy zbiór jest tylko dwuelementowy.
Jeśli masz do czynienia z liczbami z cząstką un, liczebniki porządkowe od nich twórz w następujący sposób:
-
21 - vingt et unième – dwudziesty pierwszy,
-
31 - trente et unième – trzydziesty pierwszy itd.
Matematyka po francusku
Jeśli mowa o liczbach po francusku, warto wspomnieć też o podstawowych działaniach matematycznych. Są to:
-
dodawanie, czyli l' addition: 5 + 7 = 12 (cinq plus sept font douze),
-
odejmowanie, czyli soustraction: 7 – 5 = 2 (sept moins cinq font deux),
-
mnożenie, po francusku multiplication: 5 x 2 = 10 (cinq multiplié par deux font dix/cinq fois deux font dix),
-
dzielenie, po francusku la division: 10 : 2 = 5 (dix divisé par deux font cinq).
Ułamek to natomiast écriture lub forme (f.) fractionnaire. Składa się z dwóch liczby: numérateur (m.), czyli liczebnika oraz dénominateur (m.), czyli mianownika.
Jak najszybciej nauczyć się liczb po francusku?
Nauka liczb po francusku może wydawać się nieco skomplikowana. Prawda jest taka, że niektórych kwestii nie da się ominąć i podstawy trzeba po prostu zapamiętać. Przyswojenie francuskich liczb będzie łatwiejsze dla osób, które znają już włoski, hiszpański lub inne języki romańskie. To dlatego, że pewne zasady czy podstawy konkretnych wyrazów są dla tej grupy językowej podobne, a zatem niektóre elementy będą się powtarzały. Ci, którzy nie znają włoskiego, nie muszą się jednak martwić. Liczb po francusku najłatwiej nauczyć się na podstawie tabelek, które w graficzny sposób pokazują zależności pomiędzy poszczególnymi liczbami. Dzięki temu rozwój systemu liczbowego zachodzi niejako na bieżąco i staje się bardziej naturalny, a co za tym idzie – łatwiej jest go zrozumieć i zapamiętać.
Liczby to jeden z filarów każdego języka. Bez ich znajomości nie można się porozumieć w codziennym życiu. Nauka liczb po francusku nie jest trudna, lecz wymaga systematyczności i opanowania pewnych zasad. Te wyżej opisane wskażą Ci kierunek nauki i być może uczynią ją nieco łatwiejszą.
