Muzykoterapia, czyli leczenie dźwiękiem

Muzyka wykorzystywana jest jako metoda leczenia już od dawna. Jej wpływ na organizm człowieka poddawano na przestrzeni lat licznym badaniom. Znaleziono mnóstwo dowodów na to, że muzykoterapia nie tylko koi zmysły i poprawia nastrój, ale może też łagodzić ból, redukować napięcie i ułatwiać zasypianie. Na czym polega leczenie muzyką? Co można zyskać, korzystając z tej formy terapii? Przeczytaj, by dowiedzieć się więcej.

Czym jest muzykoterapia?

Za pojęciem muzykoterapii kryje się metoda leczenia, która polega na wykorzystaniu dobroczynnego działania dźwięków na organizm człowieka. Dzięki zastosowaniu odpowiednich melodii można nie tylko wpływać na psychikę osoby poddawanej terapii, regulując jej nastrój i emocje, lecz także oddziaływać na funkcje fizjologiczne organizmu, poprawiając stan pacjenta. Leczenie muzyką znane było już w czasach antycznych, w których dźwięki stanowiły element uzdrawiających obrzędów. W XX wieku, podczas wojen rozbrzmiewająca na szpitalnych korytarzach muzyka służyła szybszej rekonwalescencji żołnierzy.

Obecnie muzykoterapia posiada status dziedziny nauki, łącząc w sobie elementy wiedzy psychologicznej, medycznej i pedagogicznej. Prowadzeniem terapii dźwiękami zajmują się wykwalifikowani specjaliści, nazywani muzykoterapeutami. Leczenie muzyką wykorzystywane jest jako forma terapii u osób z zaburzeniami psychicznymi i fizycznymi, np. po udarach lub wypadkach, w celu przyspieszenia powrotu do zdrowia i rozluźnienia ciała.

Muzyka aktywizuje emocje, pozwala pozbyć się lęku i poprawia koncentrację. Stosowana jest m.in. w nauce języków metodą SITA oraz w trakcie sesji relaksu z wykorzystaniem Urządzenia SITA. Kojąca muzyka wprowadza w stan relaksu, a odprężenie z kolei w przypadku nauki sprzyja zapamiętywaniu nowych treści.

Leczenie muzyką – dlaczego warto?

Plusów z terapii dźwiękami jest znacznie więcej. Odpowiednio dobrana melodia może także wpływać na jakość oraz rytm snu. Spokojna muzyka działa na organizm kojąco, wycisza emocje i ułatwia zasypianie. Może nawet regulować ciśnienie tętnicze krwi oraz częstość akcji serca. Muzykoterapia sprzyja tworzeniu się równowagi między procesami fizjologicznymi, zachodzącymi w organizmie, a sferą duchową oraz emocjami, regulując m.in. tempo przemiany materii czy aktywność systemu nerwowego.

Muzyka zmniejsza napięcie emocjonalne oraz mięśniowe, sprzyjając odprężeniu. Może także łagodzić ból, ułatwiać zapamiętywanie, a nawet podnosić samoocenę. Leczenie muzyką stosowane jest w wielu dziedzinach medycyny, m.in. w neurologii, chirurgii, psychiatrii i położnictwie. Stanowi także jeden z głównych elementów psychoterapii w przypadku osób cierpiących na choroby psychosomatyczne. Oddziałując na podświadomość, muzyka ma moc przywoływania wspomnień i uwalniania emocji.

Rodzaje muzykoterapii

W zależności od formy terapii, leczenie muzyką może mieć charakter aktywny lub pasywny. Muzykoterapia aktywna polega nie tylko na słuchaniu dźwięków, ale też na ich tworzeniu. Osoby poddawane terapii biorą czynny udział w powstawaniu melodii, śpiewając lub grając na instrumentach. Tworzeniu muzyki często towarzyszy taniec.

Muzykoterapia receptywna z kolei opiera się przede wszystkim na słuchaniu muzyki i odbiorze dźwiękowych, a czasami także wizualnych bodźców. Dźwięki bowiem często wzbogacone są o wizualizacje, które dodatkowo pobudzają wyobraźnię i ułatwiają relaks. Istnieje jeszcze trzeci rodzaj terapii muzyką. Jest to muzykoterapia dogłębna komórkowa, w której pochodzące z kamertonów fale dźwiękowe wpływają bezpośrednio na tkanki organizmu.

Formy leczenia muzyką możemy także różnicować pod względem odbiorców. Muzykoterapia dla dzieci wspomaga ich rozwój psychofizyczny. Stanowi także pomoc w rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych. Muzykoterapia dla dorosłych może być prowadzona indywidualnie lub w grupach, które zwykle liczą 6-12 osób. Dobór utworów uzależniony jest od potrzeb osób poddawanych terapii, a także ich muzycznego gustu.

Muzyka a emocje

Muzyka ma bez wątpienia moc oddziaływania na nasze uczucia. Może pobudzać lub koić, motywować lub przynosić spokój. Układające się w melodie dźwięki pomagają opanować stres lub przywracają energię do działania. Muzykoterapia dla dorosłych może przybierać różne formy, w zależności od potrzeb pacjentów. Słuchanie spokojnej muzyki przez osoby borykające się z depresją może okazać się pomocne w uwalnianiu emocji i przynosić skutek w postaci poprawy nastroju. Dźwięki bębnów działają na zmysły pobudzająco, wywołując radość i podekscytowanie. Leczenie muzyką przyniesie jednak rezultat w postaci aktywizacji lub ukojenia emocji tylko wtedy, gdy muzykoterapeuta wybierze właściwy dla pacjenta rodzaj muzyki. W przeciwnym razie uzyskany efekt może być odwrotny od zamierzonego.