Czasowniki nieregularne w języku hiszpańskim

Nauka języków obcych może być fascynującą przygodą. Pozwala przybliżyć się do kultury kraju, w którym jest on na co dzień używany, lepiej ją zrozumieć, a także spojrzeć na otaczający świat z nieco innej perspektywy. Zazwyczaj bardzo satysfakcjonujący jest etap, w którym potrafimy już swobodnie, niejako bezwiednie, odmieniać czasowniki przez osoby, nie zastanawiając się nad wymaganą końcówką fleksyjną. W takich momentach źródłem dyskomfortu bywają czasowniki nieregularne, wobec których nie można zastosować używanych już w nieuświadomiony sposób zasad, a jedynym wyjściem jest nauczenie się ich na pamięć. Czasowniki tego typu występują także w języku hiszpańskim – wiedzę na ich temat można jednak usystematyzować, co znacznie ułatwia przyswojenie tych wymykających się regułom odmian.

Zachęcamy do lektury wpisu, w którym przedstawimy listę nieregularnych czasowników hiszpańskich w czasie teraźniejszym (presente de indicativo). Uwzględnimy przy tym podział na rodzaje zmian, jakie zachodzą w wyrazach.

Nieregularność czasowników hiszpańskich – rodzaje

Co należy wiedzieć o czasownikach nieregularnych w języku hiszpańskim? Co ważne, odmiana przez osoby nie powinna w ich przypadku przysparzać problemów, ponieważ końcówki pozostają takie same. Problemem mogą być natomiast zmiany w obrębie członów wyrazów, tzw. oboczności, które należy zapamiętać.

Typy nieregularności można podzielić na cztery grupy, które prezentujemy poniżej.

Wymiana samogłosek w temacie

Do pierwszego typu czasowników nieregularnych zaliczyć można te, w których dochodzi do następujących zmian samogłoskowych:

• e –> ie (querer, comencar, encender, pensar),

• e –> i (servir, repetir, pedir, despedir),

• o –> ue (costar, poder, dormir, volver),

• i –> y (destruir, constriuir, huir),

• u –> ue (tylko jugar).

Cechą charakterystyczna tej grupy czasowników jest fakt, iż nieregularność pojawia się w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej oraz w trzeciej osobie liczy mnogiej, np. w przypadku czasownika querer (chcieć) odmiana wyglądać będzie następująco: yo quiero, tú quieres, él/ella quiere, nosotros queremos, vosotros queréis, ellos/ellas quieren. Jak widać wymiana e na ie nie wystąpiła w pierwszej i drugiej osobie liczby mnogiej.

Zmiany w pierwszej osobie liczby pojedynczej

Druga grupa obejmuje te czasowniki, w których nieregularna forma (zmiana spółgłoskowa) pojawia się wyłącznie w pierwszej osobie liczby pojedynczej. W przypadku czasownika saber (wiedzieć) odmiana wyglądać będzie następująco: yo sé, tú sabes, él/ella sabe, nosotros sabemos, vosotros sabéis, ellos/ellas saben.

Wśród czasowników należących do tej grupy wymienić można m.in.:

• estar (być) – yo estoy,

• coger (brać) – yo cojo,

• hacer (robić) – yo hago,

• conocer (poznawać) – yo conozco,

• dar (dawać) – yo doy,

• ofrecer (oferować) – yo ofrezco.

Nieregularność samogłoskowa i spółgłoskowa

Trzecia grupa łączy w sobie opisane w dwóch poprzednich akapitach nieregularności, jest ich swoistym miksem. W czasownikach tego typu dochodzi do zmiany samogłoskowej w członie wyrazu, ale obejmuje ona pierwszą, drugą i trzecią osobę liczy pojedynczej oraz trzecią osobę liczby mnogiej. Co ważne, pierwsza osoba liczby pojedynczej przyjmuje formę całkowicie nieregularną. Oto kilka przykładów:

• tener (mieć) yo tengo, tú tienes, él/ella tiene, nosotros tenemos, vosotros tenéis, ellos/ellas tienen;

• decir (powiedzieć) yo digo, tú dices, él/ella dice, nosotros decimos, vosotros decís, ellos/ellas dicen;

• venir (przychodzić) yo vengo, tú vienes, él/ella viene, nosotros venimos, vosotros venís, ellos/ellas vienen.

Czasowniki całkowicie nieregularne

Do ostatniej grupy zalicza się wyrazy, w odmianie których nie sposób doszukać się żadnych prawidłowości czy schematów. Należą do niej m.in.:

• ir (iść, jechać) – yo voy, tú vas, él/ella va, nosotros vamos, vosotros vais, ellos/ellas van;

• estar (być, znajdować się) – yo estoy, tú estás, él/ella está, nostros estamos, vostros estáis, ellos/ellas están.

Zapamiętywanie, ćwiczenia i powtórki – niezbędnik w nauce języków

Czy istnieje jakiś sposób na przyswojenie nieregularnych czasowników w hiszpańskim lub innych językach obcych? Wyjątków niestety należy się nauczyć. Warto jednak nie poprzestawać na – mówiąc potocznie – wkuwaniu na pamięć. Zawsze najlepsze są ćwiczenia w kontekście – zdań, popularnych zwrotów czy dłuższych tekstów. Im więcej wykonanych zadań i przykładów, tym szybciej nieregularne formy wydawać się będą naturalne, a ich stosowanie w mowie i piśmie stanie się automatyczne.